Category Archives: Đọc và viết

Kim Định, học giả X, và đường hướng trả lời những câu hỏi về Claude Lévi-Strauss

Về các ý kiến xin xem:

1. http://nguyenphucanh.net/ve-cau-truc-luan-claude-levi-strauss-va-luong-kim-dinh-mot-so-ghi-chu-ve-y-kien-cua-thay-giao-su-liam-kelley-13/
2. http://nguyenphucanh.net/phan-hoi-tu-giao-su-liam-kelley/

Trước tiên tôi phải nói rằng tôi hoàn toàn đồng ý với hầu hết các điểm mà giáo sư Liam Kelley đưa ra, vì nếu đứng từ điểm nhìn của giáo sư, những lí giải của giáo sư là hợp lí. Tôi trong phần viết này chỉ đưa thêm một số thông tin, một vài câu hỏi và đặc biệt một điểm nhìn tham chiếu (perspective) rất khác về trứ tác của Claude Lévi-Strauss (CLS) và Kim Định (KĐ). Giáo sư cũng có thương tình vì biết tính tôi viết thường hay dẫn dụng lăng nhằng mất thời gian nên cứ bảo take it easy, viết kiểu bài blog thôi, không nên theo kiểu khoa học kĩ lưỡng. Miễn là để giáo sư hiểu ý tưởng. Vậy nên tôi phải tạo ra một nhân vật tưởng tượng là học giả X để nói những suy nghĩ tôi chưa có thời gian chứng minh cụ thể và tường tận, tránh bị nghi ngờ là cẩu thả trong nghiên cứu.

Phản hồi từ giáo sư Liam Kelley

Phản hồi cho trao đổi của tôi tại:

Về cấu trúc luận, Claude Lévi-Strauss, và Lương Kim Định – Một số ghi chú về ý kiến của Thầy (Giáo sư) Liam Kelley (1/3)

ĐÂY LÀ NHỮNG GÌ TÔI LƯỢC DỊCH (KÈM NGUYÊN VĂN). MỌI SAI SÓT LÀ CỦA TÔI, NGƯỜI DỊCH.
Thầy Kelley có trao đổi lại mấy điểm mà tôi xin được tóm lược lại như sau:

LIAM KELLEY: Việc không Claude Lévi-Strauss (CLS) không làm tốt fieldwork chỉ là một phần của vấn đề. Có lẽ cách đúng hơn để nói về CLS là “ông ấy là một nhà lí thuyết vĩ đại nhưng là một học giả tệ”. Tại sao mọi người đều nghĩ về CLS như là một học giả “lớn” nhưng chả ai dùng những nghiên cứu của ông? Ông ấy dành rất nhiều thời gian nghiên cứu về thân tộc (kinship). Nhưng những ý tưởng của ông ấy về kinship có trở thành ý tưởng cơ bản để mọi người tiếp tục nghiên cứu không? Không. Ông ấy nghiên cứu rất nhiều về huyền thoại. Nhưng ý tưởng của ông về huyền thoại nay có phải là những ý tưởng cơ bản để mọi người tiếp tục nghiên cứu không? Không. Vậy nguyên nhân là tại sao? Và sao có thể nói CLS là vĩ đại nếu tác phẩm của ông ấy không vượt qua được thử thách của thời gian.

Về cấu trúc luận, Claude Lévi-Strauss, và Lương Kim Định – Một số ghi chú về ý kiến của Thầy (Giáo sư) Liam Kelley (1/3)

TỔNG QUAN NHỮNG NỘI DUNG CẦN TRAO ĐỔI

Giáo sư Liam Kelley gần đây có một số bài viết về Kim Định: The exchange of women (Trao đổi Đàn bà) in obscure history (huyền sử), Large (Chinese) Rats, the Father of Modern Anthropology, and Vietnam’s Greatest (Unknown/Unrecognized) Historian, Vietnam’s Greatest (unknown/unrecognized) Historian và có bàn về Kim Định khi trả lời phỏng vấn Tạp chí Da màu. Trong những bài viết và phần phỏng vấn này, giáo sư có đề cập đến ba vấn đề khiến tôi cảm thấy thích thú.

Thứ nhất, giáo sư cho rằng Claude Lévi-Strauss, cha đẻ của nhân loại học hiện đại là một nhà nhân loại học tồi vì Levis-Strauss trong suốt sự nghiệp nghiên cứu của mình chỉ dành vài tháng ở Brazil, đi lại qua loa, thăm thú vài cộng đồng, đôi khi dừng lại ở một cộng đồng trong vài ngày và không dùng tốt ngôn ngữ bản địa. Field notes (ghi chú thực địa) của Lévi-Strauss cũng được viết sau đó nhiều năm. Nói cách khác, Claude Lévi-Strauss là nhà nhân loại học tồi vì ông không làm tốt “dân tộc chí” (ethnography). Nhưng tại sao Lévi-Strauss vẫn trở thành cha đẻ của Nhân loại học hiện đại? Giáo sư Kelley giải thích: đó là vì ông có ý tưởng, thứ dựa trên hiểu biết rộng về xã hội con người và triết học thu lượm thông qua quá trình đọc sách hơn là qua nghiên cứu nhân loại học ở thực địa, và từ đó, ông tạo ra những lí thuyết về xã hội con người. Ông buộc những nhà nhân loại học sau này phải suy nghĩ về những điều ông đã viết, để thử nghiệm những ý tưởng của ông, etc. Và vì thế, thúc đẩy sự phát triển của nhân loại học. Về vấn đề này, chúng tôi từ lịch sử phát triển của nhân loại học và dân tộc chí, sẽ chứng minh rằng Claude Lévi-Strauss không phải là nhân loại học tồi.

Về hai khái niệm An ninh con người và Không an ninh con người trong nhân học xã hội

Về hai khái niệm An ninh con người và Không an ninh con người trong nhân học xã hội (About Human Security and Human Insecurity in Social Anthropology) Trong nhân học xã hội (social anthropology) có một phân ngành chuyên môn nghiên cứu về An ninh con người (Human Security). Định nghĩa về an ninh…

Một note nhỏ về Thuyết biểu tượng chủng tộc (Ethno-symbolism)

  Năm 1991, trong một quyển sách có tên là “Căn tính của quốc gia” National Identity một nhà nghiên cứu đã dành cả đời mình nghiên cứu về chủ nghĩa quốc gia (nationalism) và Dân tộc tính (ethnicity) là Anthony D. Smith đã viết một cách khá thú vị về chủ nghĩa biểu tượng…

Về vấn đề nguyên quán của Lí Công Uẩn: Từ góc nhìn sử liệu [Bản thảo xin ý kiến của các nhà khoa học]

Bản thảo này đã được phát biểu xin ý kiến tại hội thảo do Đại học Harvard, Đại học Trung văn Hongkong, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, Hà Nội tổ chức vào tháng 5 năm 2012. Những nội dung dưới đây chưa hoàn thiện và chưa được công bố trên các…

Về vấn đề sử dụng các cơ sở dữ liệu điện tử phục vụ nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn

  (Bài viết là nội dung trình bày trong Tọa đàm về Ứng dụng công nghệ thông tin trong nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn ở Viện Văn học, ngày mùng 2 tháng 7 năm 2012) Đơn vị tổ chức: Viện Văn học Diễn giả: Đào Tâm Khánh, Nguyễn Phúc Anh Khó…